czwartek, 5 listopada 2015

ЎЎЎ Партусься Тупейка. Анатоль Астрэйка ды Якутыя. Аламай күҥҥэ айхал. Койданава. "Кальвіна". 2015.





 

    Анатоль Астрейка

    Белоруссия поэта

                                                           АЛАМАЙ КҮҤҤЭ АЙХАЛ

                                                               Саас ааһан, силигилиир

                                                               Самаан сайыммыт,

                                                               Күһнү киэргетэр

                                                               Көмүс сэбирдэҕэ.

                                                               Көй халлаан сырдыыта.

                                                               Күрүлэс күнүспүт,

                                                               Киэһээҥи саһарҕа —

                                                               Килбнэн күн бэлэҕэ

 

                                                               Оҕо саас — сарсыарда,

                                                               Улаатыы — күнускү,

                                                               Кэлин кырдьарыҥ —

                                                               Киэһээҥи кэм кэриэта.

                                                               Айхаддааҥ, сүрэх курдук.

                                                               Аламай күнү,

                                                               Киһи суолунуун

                                                               Кини суола силбэста.

 

                                                               Оо, кун!

                                                               Ойон тахсан

                                                               Угуттуур уоккуттан

                                                               Уһуктар

                                                               Киһи эрэлэ.

                                                               Киэҥ куйаарым.

                                                               Эдэр сирбит барахсан

                                                               Эмиэ киэркэйэн,

                                                               Эҕэдэ этэбит

                                                               Эйнэхэ туһаайан:

 

                                                               Сир олоҕо

                                                               Ситимнээх сырдык күтэнин,

                                                               Кини баар буолан

                                                               Киэркэйэр сир киэҥ кэнэ.

                                                               Ол курдук, күн буоллуҥ

                                                               Олох дьолуҥ биэрбит,

                                                               Махталы ылбыт

                                                               Партиябыт биһиэнэ.

    /Кыым. Якутскай. № 191. Атырдьах ыйын 13 к. 1961. С. 2./

 



 

    Анатоль Астрейка

                                                                ГИМН СОЛНЦУ

                                                               Весна превращается

                                                               В пышное лето,

                                                               А осень красуется

                                                               В листьях-червонцах.

                                                               Рассветы,

                                                               Пыланье полдневного света

                                                               И краски закатов

                                                               Приносит ном солнце.

 

                                                               С чем сравнивать юность!

                                                               С рассветной порою.

                                                               А зрелость, как полдень.

                                                               А старость, как вечер.

                                                               И солнце,

                                                               Как сердце,

                                                               Всегда в непокое,

                                                               И путь его слился

                                                               С путем человечьим.

 

                                                               О, солнце!

                                                               Встаешь ты с утра.

                                                               Пробуждая

                                                               Людские надежды,

                                                               Большие просторы.

                                                               Опять хорошеет

                                                               Земля молодая,

                                                               И снова к тебе

                                                               Обращаются взоры.

 

                                                               Без ясного солнца

                                                               Не жить бы планете,

                                                               А с ним она

                                                               Все плодородней и краше.

                                                               Вот так же не мыслю я

                                                               Жизни на свете

                                                               Без нашего солнца, —

                                                               Без Партии нашей.

                                                           С белорусского перевел

                                                           Я. Хелемский.

    /Правда. Москва. № 212. 31 июля 1961. С. 2./

    *

    Анатоль Астрэйка

                                                                ГІМН СОНЦУ

                                                               Ласкавае ранкам,

                                                               Гарачае ў поўдзень,

                                                               Лагоднае ўвечар

                                                               Заўсёды ты — сонца.

                                                               Вясна маладая

                                                               У лета пяройдзе,

                                                               І восень надыдзе

                                                               У лісьцях-чырвонцах.

 

                                                               Калі ты ўзыходзіш —

                                                               Усё ажывае:

                                                               Палеткі, і пушчы,

                                                               І нашы надзеі.

                                                               Зямлі неабдымнасьць

                                                               Цябе праслаўляе,

                                                               З табою красуе,

                                                               З табой маладзее.

 

                                                               Як раніцай сонца —

                                                               Юнацтва такое,

                                                               А сталасьць, як поўдзень,

                                                               А старасьць, як вечар.

                                                               Заўсёды ў рабоце,

                                                               Заўжды ў неспакоі

                                                               Ты, сонца, як сэрца,

                                                               Што ў грудзях трапеча.

 

                                                               Без сонца плянэта

                                                               Патухла б, пагасла.

                                                               Жыцьця не ўяўляю —

                                                               Кажу аб тым зычна —

                                                               Без роднай і мужнай,

                                                               Праменіста-яснай,

                                                               Без партыі нашай

                                                               Камуністычнай.

                                                           1961

    /Анатоль Астрэйка. Выбраныя творы ў двух тамах. Т. 2. Вершы 1947-1969. Мінск. 1970. С. 179-180./

 

    Акім [Анатоль] Пятровіч Астрэйка - нар. 11 (24) ліпеня 1911 г. у мяст. Пясочнае Слуцкага павету Мінскай губэрні Расійскай імпэрыі, у сялянскай сям’і.

    Скончыў Пясоцкую сямігодку, двухгадовыя настаўніцкія курсы пры Менскім беларускім пэдагагічным тэхнікуме (1930), працаваў у газэце “Чырвоная Полаччына” (1930-1932), зьяўляўся чальцом і кіраўніком Полацкай філіі БелАПП, вучыўся на літаратурным факультэце Менскага вышэйшага пэдагагічнага інстытута (1932-1934), працаваў ў газэце “Ленінскі прызыў” (Ворша) і “Ленінскі шлях” (Горкі), выкладаў беларускую мову і літаратуру на вячэрнім рабфаку пры Горацкай сельскагаспадарчай акадэміі. У Менску працаваў у часопісах “Калгасьнік Беларусі” і “Напагатове” ды газэце “Літаратура і Мастацтва”. Ад 1939 г. чалец Саюза пісьменьнікаў СССР ды БССР.

    Пад час вайны РККА з Вэрмахтам быў адказным сакратаром газэты-плякату “Раздавім фашысцкую гадзіну”. Двойчы, у 1942 г. ды ў 1943 г., накіроўваўся на акупіраваную тэрыторыю Беларусі.

    У 1946-1948 гг. старшыня Гарадзенскага аддзяленьня СП БССР, у 1948-1953 гг. адказны сакратар часопісу “Вожык”.

    Памёр 23 жніўня 1978 г. у Мінску і пахаваны на Ўсходніх могілках.

    Быў узнагароджаны ордэнамі Чырвонай Зоркі, Знак Пашаны і мэдалямі.

    Імя А. Астрэйкі нададзенае Капыльскай раённай бібліятэцы Мінскай вобласьці ды вуліцы ў Капылі.

    Літаратура:

*    Чыгрын І. П.  Астрэйка Анатоль. // Беларускія пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік ў 6 тамах. Т. 1. Мінск. 1992. С. 118.

*    Махнач Т. М.  Астрэйка Анатоль. Бібліяграфія. [На якуцкую мову. Аламай куннэ айхал: [Верш] // Кыым, 1961. Атырдьах ыйын 13 к.] // Беларускія пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік ў 6 тамах. Т. 1. Мінск. 1992. С. 129.

    Партусься Тупейка,

    Койданава

 

 
 









Brak komentarzy:

Prześlij komentarz